OPIS PAŁACU
Pałac przy ul. Kanoniczej 16 jest szeroką dwupiętrową kamienicą o siedmioosiowej ceglanej elewacji. Widoczne są szczątki kamiennych struktur z początku XIV wieku, ceglane mury z XV w. z kamiennymi okienkami i fragmentami obramień, pozostałości dużych średniowiecznych okien z ceglanymi krzyżami i attyki z ostrołukowymi blendami, a także renesansowe okna, piękny portal z 1554 roku oraz nowożytny w formach gzyms wieńczący. Pałac jest dwutraktowy (pomieszczenia w dwóch szeregach od frontu i od tyłu), a ponadto ma oficyny otaczające prostokątne podwórze. Pomieszczenia zmieniały funkcję, ale zachowały szereg elementów dawnego wyposażenia architektonicznego (okna i portale, piękne stropy belkowe z XV i XVI wieku, malowidła ścienne z różnych epok, znakomicie zachowane boazerie z XIX stulecia i polichromie z tej epoki). Wszystko to stanowi nader cenną całość.
SENSACYJNE ODKRYCIA DZIEŁ ŚREDNIOWIECZNEGO MALARSTWA
Kraków jest miastem, gdzie jeszcze dziś zdarzają się odkrycia nieznanych dzieł średniowiecznego malarstwa ściennego. Ostatnio ujawnione zostały np. romańskie malowidła w kościele Świętego Andrzeja i gotyckie postaci świętych w krużgankach klasztoru augustianów na Kazimierzu. Do najciekawszych, odkrytych niedawno, malowideł w świeckich budowlach rezydencjonalnych należy dekoracja pokoju 101 na I piętrze Hotelu Copernicus, pochodząca z pocz. XVI wieku. Jej odsłonięcie w 1998 roku było prawdziwą sensacją. Malowidła od razu stały się przedmiotem analiz historyków sztuki. Ukazała się bowiem, zachowana częściowo, ale za to w dobrym stanie, dekoracja całej sali. Składa się na nią ornamentalna, zielona “boazeria” o motywach roślinnych, nad nią zaś przedstawienia czterech siedzących na tronach lub przy pulpitach pisarskich Ojców Kościoła (śś. Hieronima, Grzegorza, Ambrożego i Augustyna), w barwnych szatach z insygniami swych godności i księgami. Wszystko jest świetnie malowane: przestrzeń i bryła są wiernie oddane, koloryt harmonijny, partie miękko modelowane (np. w karnacjach) łączą się z umiejętnie zastosowanym elementem graficznym w konturach, a typy twarzy są zróżnicowane. Teksty na ścianach to fragmenty hymnów ku czci Ojców Kościoła, których kult w kręgach wyższego duchowieństwa europejskiego był wówczas silny. Wiadomo, że zatrudniony przez fundatora autor był krakowskim malarzem cechowym. Dekoracja powstała zapewne w latach 1510–1520, a więc w epoce polskiego przełomu gotyku i renesansu oraz tryumfującego humanizmu.
MALOWIDŁA RENESANSOWE I PÓŹNIEJSZE
W kamienicy znaleziono także malowidła renesansowe. W pokoju nr 103 jest szesnastowieczna dekoracja ornamentalna, przypominająca fryzy podstropowe z pobliskiego zamku królewskiego. Towarzyszą jej, ujęte w iluzjonistyczne ramy, wyobrażenia Marii–Immaculaty i Świętego Stanisława Biskupa. Interesujące malowidła (pochodzące z czasów od XVI do XIX wieku), niejednokrotnie w kilku leżących na sobie warstwach, zachowały się też w innych pomieszczeniach.
ZABYTKOWE DREWNIANE STROPY
Murowane pałace miały w swych wnętrzach stropy drewniane. Dzieliły one budowlę na kondygnacje i kotwiły mury. Stropy występowały w kilku odmianach i bywały efektownie zdobione. W pałacu przy ulicy Kanoniczej 16 zachował się zespół dziewięciu stropów – dzieł krakowskiej ciesiołki. Najciekawszy jest strop w pokoju 103 na I piętrze, wykonany być może z użyciem elementów z wieku XV. Składa się on z siedmiu belek z małymi belkami poprzecznymi. Jest pokryty dekoracją malarską w formie manierystycznych kompozycji przestylizowanych roślin o intensywnej, nasyconej kolorystyce. W czasie prac konserwatorskich znalezione zostały również fragmenty stropu z XVI wieku, pokryte malowidłami w postaci efektownych rozet i pierścieni ze stylizowanych liści lauru. Stropy w hotelu Copernicus są jednym z najciekawszych przykładów tego typu sztuki w Polsce.
W związku z zabytkowym charakterem budynku w hotelu występują następujące odstępstwa od norm kategoryzacyjnych:
– brak górnej osłony nad głównym wejściem (pozytywna opinia Małopolskiego Konserwatora Zabytków)
– brak górnej osłony nad podjazdem (pozytywna opinia Małopolskiego Konserwatora Zabytków)
– brak oddzielnego wejścia , wydzielonej drogi bagażu i dostaw (pozytywna opinia Małopolskiego Konserwatora Zabytków)
– brak oddzielnego dźwigu towarowo-osobowego (pozytywna opinia Małopolskiego Konserwatora Zabytków)
– w jednostce apartamentowej brak wydzielonego dodatkowo WC (pozytywna opinia Małopolskiego Konserwatora Zabytków)